In de 17e eeuw is het Slot aangelegd als een groots lustoord, inclusief tuinen, sterrenbossen en productiebossen met een oppervlakte van ruim 5 kilometer lengte. De komst van de Hernhutters in de 18e eeuw, ook wel de Evangelische Broedergemeente genoemd, samen met een zuster- en broederplein, gebouwd waar eerst de siertuinen van het Slot lagen, gaven het geheel een enorme aantrekkingskracht tot ver buiten Zeist.
Het slot Zeist en de Broedergemeente zijn het ultieme voorbeeld van een relatie tussen groen en stenen. Door de komst van Slot Zeist en haar bijbehorende ‘historische zichtassen’, ook wel ‘lanenpatronen’ genoemd, is vandaag de dag haar aanleg nog steeds beeldbepalend. Onder andere de Slotlaan en het Lyceumkwartier hanteren dezelfde zichtas. Zij zijn dus in het
verlengde van het Slotcomplex ontwikkeld.
Het slot heeft ook een centrale functie op het gebied van recreatie in de regio en landelijk. Het ligt ook letterlijk op de grens van bebouwing naar natuur, van nat naar droog, van actief naar uitrusten en van een buitenactiviteit naar het centrum (onder andere Slotlaan) en een terras.
Kaart
Onderstaande kaart toont de plattegrond van buurt Het Slot en omstreken. Met het + en - teken links in de kaart kunt u in en uitzoomen.
Waarden (onder andere)
- Het behoud en het koesteren van de historie en rijke cultuur van deze buurt, met bijbehorende zichtassen, zijn bij uitstek de belangrijkste waarden voor deze buurt.
- Monumentale waarde. De monumentale uitstraling van het ensemble rond Slot Zeist is van grote waarde.
- Sport en recreatie. De ruimte en faciliteiten om te kunnen sporten is een belangrijke kracht van deze buurt. Daarbij horen expliciet ook het skatepark en de mogelijkheden voor kinderen om hier te spelen.
Ontwikkelingen en ambities
- Gemeente voert een strenge regie op het behoud van de aanwezige cultuurhistorische waarden
- De gemeente Zeist kiest ervoor cultuurhistorie toegankelijker en zichtbaarder te maken, zowel in bebouwd gebied als in het buitengebied. Daarbij staan Slot Zeist, de Slotlaan en de landgoederen van de Stichtse Lustwarande centraal.
- Appartementenbouw in buurten als deze, wordt alleen gestimuleerd als het overeenkomt met bestaande bouw. Dat wil zeggen, waar nu laagbouw domineert blijft dit ook wenselijk.
- De warmtetransitie in de gemeente Zeist die zorgt voor een aardgasvrij Zeist in uiterlijk 2050 is vastgelegd in de Transitie Visie Warmte (TVW). In die visie is het Slot en omgeving één van de buurten waar op korte termijn verkenningen plaatsvinden om stap voor stap aardgasvrij te worden.