Utrechtse Heuvelrug
Ook wel ‘beboste Heuvelrug’ of het ‘Belvedèregebied’, bestaande uit een afwisseling van bossen, heiden, schraalgrasland en duingebieden.
Het ontworpen landschap met de boscomplexen van grote buitenplaatsen uit de 17e en 18e eeuw is het meest in het oog springende kenmerk. De Heuvelrug is ontstaan tijdens de een na laatste ijstijd, zo’n 150.000 jaar geleden. Na de laatste ijstijd, zo’n 10.000 jaar geleden, is het gebied ontwikkelt van toendra, naar bos, naar bos én bouwland en tot slot een combinatie van landgoederen en bosbouw.
Bebouwing en cultuurhistorie
De bebouwing in het gebied bestaat uit buitenplaatsen, gezondheidsinstellingen en (vroegere) militaire complexen. In de loop der tijd zijn er ook meer woningen, campings en meerdere instellingen bijgekomen. De bebouwing op de Heuvelrug is grotendeels verspreid en op zichzelf staand (solitair), behalve in de dorpen Bosch en Duin, Den Dolder, Huis ter Heide en Austerlitz.
Een bijzonder cultuurhistorisch fenomeen is ook de ‘Wegh der Weegen’, die vanaf 1647 is ontstaan, op basis van een karakteristieke ‘roedenverkaveling’.
Kwaliteit
De kwaliteit van de Utrechtse Heuvelrug is het aaneengesloten en robuust bos- en natuurgebied met reliëf en ecologische waarden. Er wordt vrij intensief gerecreëerd, onder andere fietsen, wandelen, paardrijden.
Het gebied kent hoge aardkundige waarden en ook ecologische waarden, onder andere door haar robuustheid. De waarde wordt verhoogd omdat het een kerngebied van Natuurnetwerk Nederland (NNN) is. De Heuvelrug kent ook een grote diversiteit aan aardkundige, ecologische, landschapskundige en cultuurhistorische waarden. Het gaat bijvoorbeeld om bijzonder reliëf, wegenpatronen, raatakkers en grafheuvels die soms verscholen in de bossen liggen.
Ambitie
Ambitie in dit gebied is onder andere de ecologische structuur te verkrijgen en behouden met voldoende flora en fauna. Aanpassingen worden gedaan met inachtneming van de cultuurhistorische, ecologische, landschappelijke waarden. Zo wordt tegenwicht geboden aan het intensieve (recreatieve) gebruik van het gebied. Alle bouwwerken dienen te passen in de karakteristiek van het gebied. Het beleid voor nieuwe bebouwing is terughoudend.
Samenwerkingsverbanden
Drie belangrijkste samenwerkingsverbanden voor dit gebied zijn:
- Natuurnetwerk Nederland
- Geopark Heuvelrug
- Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug